wtorek 19.03.2024

Imieniny: Józefa Bogdana

Wyszukiwarka artykułów


Polecane wideo TVi ROLAND

wideo wiadomosci

kamera online

lokalne ogłoszenia

dyzury aptek

google news obserwuj

razem komputer 2024


 

 


 

 


 
 

 
    Dział: Historia czwartek, 14 listopad 2019 11:16


Czy w Środzie Śląskiej odkryto pręgierz?

11 Comments



W wielu miastach na Dolnym Śląsku (i nie tylko) w średniowieczu i w czasach nowożytnych znajdował się na rynku pręgierz. Wspomnieć można chociażby pobliski Wrocław, gdzie pierwotnie drewniany pręgierz pod koniec XV w. zastąpiony został kamiennym, którego kopię dziś można oglądać. Także sąsiednie Kostomłoty, choć nie będące miastem, mają swój, datowany na XVI wiek, pręgierz.



Wieści o tego typu urządzeniu w Środzie Śląskiej przewijały się od czasu do czasu w literaturze naukowej lub popularno-naukowej. Wszystko to za sprawą odnalezienia w okresie międzywojennym fragmentów kolumny z domniemanego pręgierza. Dowiadujemy się o tym fakcie z korespondencji z 1933 roku między ówczesnym urzędem konserwatorskim, a grupą inicjującą rekonstrukcję pręgierza w Środzie Śląskiej. Jak ustalił Zbigniew Aleksy z Muzeum Regionalnego w Środzie Śląskiej, konserwator początkowo zgodził się na taką rekonstrukcję, jednakże po obejrzeniu odnalezionych części powziął wątpliwości, czy są one pozostałościami pręgierza. Stwierdził, że planowana rekonstrukcja byłaby z pewnością wytworem fantazji i jako taka niezgodna z historycznym punktem widzenia. Konserwator nakazał przekazanie fragmentów kolumny do muzeum z adnotacją, że mogą to być resztki średzkiego pręgierza.

Dziś nie ma śladu po odnalezionych fragmentach. Kwestia pręgierza jednak nie została całkowicie zamknięta. A stało się to za sprawą prowadzonych w 2017 roku przez Muzeum Regionalne w Środzie Śląskiej badań archeologicznych związanych z remontem nawierzchni Rynku Dolnego. Oto kilkanaście metrów na zachód od południowo-zachodniego narożnika bloku śródrynkowego odkryto kamienny fundament, częściowo zniszczony od strony północnej, o pierwotnych wymiarach około 2,25 × 2,25 m.

Jak ustalił dr Andrzej Legendziewicz – historyk architektury, wykonano go z eratyków oraz ułamków cegieł łączonych białą, twardą zaprawą wapienno-piaskową. Przed jego wymurowaniem wykonano specjalny wykop, który najpierw oszalowano. Na dnie wykopu posadowiono dolną część fundamentu o grubości 0,6 m i nałożono na nią kilkucentymetrową, izolacyjną warstwę gliny. Na niej położono część górną o grubości około 0,2 m. Materiał i technologia wykonania fundamentu skłoniła badaczy do datowania go na 1. połowę XVI wieku.

Badacze postawili też tezę, że może on być pozostałością po tak długo poszukiwanym pręgierzu. Na chwilę obecną taka koncepcja jest brana pod uwagę najpoważniej, choć ostateczne jej zaakceptowanie utrudnia fakt, że w odkrytym fundamencie nie zarejestrowano śladu po gnieździe, czy też wgłębieniu po słupie (kolumnie). Przypuszczać można jedynie, że słup mógł być osadzony w dodatkowej konstrukcji (na przykład w drewnianej skrzyni) umieszczonej na kamiennym fundamencie.

Odkryte relikty zostały uczytelnione w nawierzchni Rynku Dolnego. Dla lepszej orientacji (co byłoby z korzyścią dla mieszkańców i turystów) warto oznaczyć je specjalną tabliczką, która ponoć została już zaprojektowana...

dr Grzegorz Borowski

dyrektor Muzeum Regionalnego w Środzie Śląskiej

1

Odkryte relikty pręgierza (fot. G. Borowski)

2

Rysunek odkrytych reliktów pręgierza (ryc. A. Legendziewicz)

3

Próba rekonstrukcji pierwotnego wyglądu pręgierza (ryc. A. Legendziewicz)






Wczytywanie komentarza... Komentarz zostanie odświeżony po 00:00.
Zaloguj się aby dodać komentarz.
pozostały limit znaków.
Zaloguj się za pomocą ( Zarejestruj się? )


Mam nadzieję na zmianę, bo te układy już tworzą opieszałość a cierpią na tym nawet dzieci. ...
Zgadzam się z panem Robertem w 100 procentach . Pozdrawiam 
Czy ktoś będzie w stanie zorganizować jakiś bieg w Środzie Śląskiej? Po ostatnim blamażu przydało by ...

sredzianie

ekogroszek baner