BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA URZĄDZEŃ GRZEWCZYCH

Okres jesienno-zimowy to czas ogrzewania budynków mieszkalnych - jednorodzinnych i wielorodzinnych. Jest to także okres zwiększonej liczby pożarów, ale również zatruć tlenkiem węgla.

W związku z przypadkami zatruć użytkowników urządzeń grzewczych opalanych paliwem stałym i gazowym Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Środzie Śląskiej zwraca się z apelem do mieszkańców powiatu o bezpieczne eksploatowanie urządzeń ogrzewczych.

W życiu codziennym z tlenkiem węgla (czadem) możemy się spotkać podczas eksploatacji urządzeń grzewczych na paliwo stałe i gazowe, w których odbywa się proces spalania przy małej ilości powietrza – następuje niepełne spalenie. Wówczas może powstać trujący tlenek węgla wydobywający się z urządzenia grzewczego lub przewodu kominowego (w przypadkach niewłaściwego odprowadzania spalin i dymu z urządzeń grzewczych).

Tlenek węgla zwany jest czadem. Czad jest śmiertelnie trujący. Nie bez powodów nazywany jest cichym zabójcą. Czad nie ma zapachu, nie ma smaku, nie powoduje łzawienia lub uczucia drapania. Wchłania się przez układ oddechowy. W zależności od stężenia w powietrzu, częstości oddechów (wentylacji płuc) może powodować lekki ból głowy, zawroty głowy, utratę przytomności a nawet prowadzić do śmierci.

Tlenek węgla, wiąże się z hemoglobiną krwinek i hamuje oddychanie tkankowe, stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia a nawet życia ludzi w przypadku wdychania. Na skutek zatrucia czadem w pierwszej kolejności uszkodzeniu ulegają narządy najbardziej wrażliwe na niedotlenienie czyli układ krążenia i ośrodkowy układ nerwowy.

Zaniedbania w zakresie czyszczenia i przeglądów okresowych stanu technicznego przewodów kominowych (spalinowych i wentylacyjnych) mogą być, a jak wykazuje codzienna praktyka, są przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla.

Należy pamiętać: Tlenek węgla jest bezwonny!

Jeżeli poczujesz się źle (nudności, zawroty głowy), przebywając w pomieszczeniach,
w których są zamontowane piece węglowe lub piecyki gazowe, natychmiast opuść to pomieszczenie i dokonaj jego wietrzenia! Skontaktuj się w tej sprawie z kominiarzem!

W razie potrzeby skorzystaj z pomocy medycznej!

Jak ustrzec się przed zatruciem tlenkiem węgla?

Tlenek węgla ze względu na swoje właściwości jest dużym zagrożeniem dla zdrowia i życia.

Aby uniknąć zatrucia tlenkiem węgla należy:

Nie zasłaniać kratek wentylacyjnych i otworów nawiewowych.

Co najmniej raz w roku zlecić firmie kominiarskiej kontrolę i czyszczenie przewodów kominowych.

Dla własnego bezpieczeństwa zamontować czujnik wykrywający tlenek węgla w pomieszczeniu, w których masz urządzenia grzewcze (nie dotyczy urządzeń grzewczych elektrycznych).

Nie dokonywać podłączenia urządzeń grzewczych do przewodów kominowych bez wymaganej opinii kominiarskiej.

Kontrolować stan techniczny urządzeń grzewczych.

Dokonywać okresowych czyszczeń przewodów kominowych, a także usuwać zgromadzoną w osadniku pieców węglowych sadzę.

Stosować tzw. autonomiczne czujki tlenku węgla lub dymu

Najczęstszymi przyczynami powstania pożarów w okresie zimowym są:

Nieostrożne obchodzenie się z ogniem otwartym, w tym palenie papierosów (szczególnie przed zaśnięciem).

Niewłaściwe i nieostrożne użytkowanie urządzeń grzewczych. – pozostawienie bez dozoru włączonych urządzeń elektrycznych nieprzystosowanych do pracy całodobowej.

Niefachowe przeróbki i brak konserwacji instalacji i urządzeń elektrycznych.

Wymienione przyczyny powstawania pożarów powtarzają się od lat dlatego też Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Środzie Śląskie apeluje o zwrócenie uwagi i zapamiętanie podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego, podczas dogrzewania pomieszczeń.

Oto kilka zasad ogólnych:

Eksploatacja urządzeń elektrycznych:

nie należy stosować naprawianych własnym sumptem bezpieczników topikowych oraz montować bezpieczników o większej mocy niż wskazane,

należy używać tylko tyle odbiorników prądu elektrycznego na ile obliczono moc instalacji elektrycznej, z uwagi na to, że nadmierne obciążenie instalacji powoduje przegrzewanie się kabli i przewodów oraz wypalanie styków w gniazdkach i puszkach rozgałęźnych,

nie wolno wykonywać prowizorycznych podłączeń elektrycznych i przerabiać stałych instalacji oraz przedłużaczy elektrycznych,

nie należy ustawiać elektrycznych urządzeń grzewczych bezpośrednio na podłożu palnym oraz w pobliżu materiałów łatwo zapalnych (mebli,firanek,itp) – zachowaj odległość minimum 0,5m;

należy tak ustawiać elektryczne urządzenia grzewcze, aby przedmioty palne nie mogły się z nimi zetknąć;

należy chronić palne podłożę przed zapaleniem (np.: stosować niepalne podkładki pod gorącymi urządzeniami) podczas włączania lub wyłączania z sieci elektrycznych urządzeń grzewczych należy upewnić się czy została włożona lub wyjęta właściwa wtyczka.

Eksploatacja instalacji i urządzeń gazowych.

Zagrożenia mogące powstać przy użytkowaniu gazu wynikają przede wszystkim z braku należytej dbałości o instalację i urządzenia gazowe. W celu uniknięcia pożaru czy wybuchu gazu lub ograniczenia ich skutków należy się kierować niżej wymienionymi zasadami:

użytkownicy zobowiązani są do utrzymywania instalacji gazowej w dobrym stanie technicznym (nie dopuszczać do uszkodzeń mechanicznych i korozji),

gazomierz znajdujący się poza lokalem odbiorcy powinien być przez niego zabezpieczony przed osobami niepowołanymi,

wszystkie odbiorniki gazu powinny być utrzymane w czystości i dobrym stanie technicznym (pojawienie się sadzy, lub żółty płomień na palniku to oznaki wadliwego spalania gazu),

odbiorniki gazu powinno się eksploatować zgodnie z instrukcją producenta (np. nie wolno używać kuchenek gazowych do ogrzewania pomieszczeń)

włączone odbiorniki gazu powinny być na bieżąco kontrolowane, chyba, że ich konstrukcja jest przystosowana do pracy bez dozoru,

właściciel budynku mieszkalnego lub zarządzający budynkiem wielorodzinnym co najmniej raz w roku powinien wykonać przegląd techniczny i badanie szczelności instalacji gazowej oraz sprawdzić drożność przewodów kominowych; czynności te mogą wykonać osoby posiadające odpowiednie uprawnienia,

zabronione jest dokonywanie samowolnie we własnym zakresie przeróbek, napraw instalacji i urządzeń gazowych oraz podłączeń dodatkowych odbiorników gazu bez uzgodnienia,

użytkownikom urządzeń gazowych nie wolno pobierać gazu z pominięciem gazomierza, przerabiać, naprawiać, malować gazomierzy oraz zatykać otworów wentylacyjnych i nawiewnych w pomieszczeniach, w których zamontowane są odbiorniki gazu,

do zasilania urządzeń gazowych może być stosowany gaz płynny w butlach (propan-butan ), pod warunkiem instalowania w jednym mieszkaniu, w warsztacie lub lokalu użytkowym nie więcej niż dwóch butli, przyłączonych do urządzeń gazowych, o zawartości gazu do 11 kg każda, butle powinny być umieszczone w odległości co najmniej 1,5 m od urządzeń promieniujących ciepło (grzejniki, piece itp.), z wyłączeniem zestawów kuchni gazowych oraz ogrzewaczy promiennikowych i konwekcyjnych z szafkami na butle, butle należy umieszczać z dala od urządzeń powodujących iskrzenie, butle należy instalować w pozycji pionowej oraz zabezpieczyć przed uderzeniem, przewróceniem lub przypadkowym przemieszczeniem, temperatura pomieszczeń, w których instaluje się butle nie może przekroczyć 35 st.C.

Ogólne zasady bezpieczeństwa instalacji grzewczych:

nie należy eksploatować uszkodzonych instalacji i urządzeń grzewczych zarówno elektrycznych i gazowych, jak również na paliwo stałe,

należy zlecać okresowe czyszczenie kanałów kominowych i wentylacyjnych – zaniedbania tych czynności często są przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla, szczególnie podczas kąpieli w łazienkach wyposażonych w gazowe ogrzewacze wody,

w obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych oraz przewodów wentylacyjnych w celu zapewnienia ich odpowiedniej drożności jak również zapobieżenia zapalaniu zalegających tam zanieczyszczeń (głównie sadza) – częstotliwość usuwania zanieczyszczeń z przewodów kominowych zależy od rodzaju spalanego paliwa, przy czym wymaga się w ciągu roku co najmniej czterokrotnego czyszczenia kominów w przypadku stosowania paliw stałych (węgiel, koks, drewno) lub co najmniej dwukrotnego czyszczenia kominów w przypadku spalania paliw gazowych lub oleju opałowego,

piec z kamienia, cegły, kafli i podobnych materiałów niepalnych oraz przewody spalinowe i dymowe powinny być oddalone od łatwo zapalnych, nieosłoniętych części konstrukcyjnych budynku co najmniej 0,3 m, a od osłoniętych tynkiem – co najmniej 0,15 m,

podłoga łatwo zapalna przed drzwiczkami palenisk powinna być zabezpieczona pasem materiału niepalnego o szerokości co najmniej 0.3 m sięgającym poza krawędzie drzwiczek co najmniej po 0.3 m,

przewody spalinowe i dymowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych,

należy używać tylko tych urządzeń ogrzewczych elektrycznych i gazowych, które posiadają krajowe atesty i dopuszczenia.

Materiał przekazał do publikacji:

Dariusz Domaradzki

Oficer prasowy KP PSP w Środzie Śląskiej