BORELIOZA I KLESZCZOWE ZAPALENIE OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH

Praca i życie na wsi narażają człowieka na zwiększony kontakt z kleszczami, które, choć niewielkie, są nosicielami wielu groźnych chorób. Najczęściej przyczyniają się do zachorowań na boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu.

Borelioza jest najczęstszą chorobą zawodową rolników.
Kleszcze większości z nas kojarzą się z lasami, ale spotkamy je niemal wszędzie: na łąkach, nad rzekami i jeziorami, w zaroślach a nawet na trawnikach w miastach i we wsiach. Kleszcze są stawonogami zaliczanymi do pajęczaków. Kleszcz pospolity, który przenosi choroby groźne dla zdrowia a nawet życia, to bardzo niewielki organizm – jego rozmiary w zależności od fazy życia wahają się od 1 do 5 mm. przechodzi przez trzy stadia rozwojowe: dwa młodociane – larwy i poczwarki (nimfy) oraz stadium dojrzałe. W każdej fazie żywi się tylko raz, zawsze wybierając inną ofiarę. Najbardziej niebezpiecznym stadium rozwojowym kleszczy, są stadia młodociane. Pajęczaki w tej fazie są najbardziej agresywne i najtrudniejsze do zaobserwowania – ich ciało ma bardzo małe rozmiary i bywa niemal przezroczyste.

Drogi zakażenia chorobami odkleszczowymi:

- ukąszenie przez zakażonego kleszcza lub owada,

- spożycie surowego mleka lub mięsa zakażonej krowy, kozy, owcy,

- prawdopodobne zakażenie płodu przez łożysko

- dzieci przez mleko zakażonej matki,

- kontakty seksualne,

- skrajnie rzadko przez rany na skórze.

Czym jest borelioza i jakie są jej objawy.

Borelioza, krętkowica kleszczowa, choroba z Lyme (łac. borreliosis, morbus Lyme) – wieloukładowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków: Borrelia burgdorferi, Borrelia garinii, Borrelia afzelii, Borrelia japonica, przenoszona na człowieka i niektóre zwierzęta przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Zakażenie człowieka następuje poprzez ślinę lub wymiociny kleszcza. Rezerwuarem krętka są liczne gatunki zwierząt, głównie gryzonie.

Objawy boreliozy bez względu na rodzaj i stopień zaawansowania atakują tkankę łączną, mięśniową i nerwową. Pierwsze objawy choroby rozwijają się w ciągu 1-3 tygodni od ukąszenia. Wczesne objawy choroby obejmują powstanie charakterystycznego rumienia cechującego się obwodowym szerzeniem i centralnym ustępowaniem, może on być lekko wypukły, ciepły oraz bolesny przy dotykaniu. Rumień wędrujący jest najczęstszym objawem wczesnej postaci boreliozy. Inne wczesne zmiany to rzadko występujący naciek limfocytarny skóry oraz objawy grypopodobne obejmujące gorączkę, ból głowy osłabienie w takim przypadku powinien zostać podany antybiotyk, aby nie doszło do fazy rozsiania choroby.

Do kilku miesięcy pojawiają się objawy wtórne:

- zapalenie stawów

- zaburzenia neurologiczne

- gorączka

- dreszcze

- bóle głowy

- ból gardła

- ból stawów

- tiki mięśniowe

- sztywność stawów

- paraliż mięśni twarzy

- problemy z mówieniem i orientacją przestrzenną

Jak się chronić przed kleszczami.
Pamiętać musimy o odpowiednim okryciu ciała, czyli długich spodniach, bluzce z rękawem, czapce czy kapeluszu na głowie. Nie należy siadać bezpośrednio na trawie i na zwalonych drzewach i najlepiej, aby ubranie było jasne, żeby łatwiej kleszcza zauważyć. Należy zachować szczególną ostrożność na terenach masowego występowania kleszczy i w sezonie ich wzmożonej aktywności. Mimo tych środków ostrożności po powrocie do domu trzeba zawsze uważnie sprawdzajmy całe ciało. Na spacery starajmy się chodzić środkiem ścieżek, z dala od przydrożnych traw i krzaków a przed każdym wyjściem używajmy preparatów odstraszających kleszcze.

Ponadto, warto również pomyśleć o szczepieniu przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM) - odporność nabywa się zwykle po podaniu dwóch dawek szczepionki (zalecane jest podanie trzech). Co pięć lat szczepienie wymaga podania dawki przypominającej a o podaniu dostępnych na rynku szczepionek decyduje lekarz, wykluczając ewentualne przeciwwskazania.

PT KRUS Środa Śląska
Opracowano na podstawie materiałów prewencyjnych KRUS