CZYTELNICY PYTAJĄ – PRAWNICY ODPOWIADAJĄ. PORADY PRAWNE (3)

W jednym z artykułów opisaliśmy zasady dziedziczenia na zasadzie przepisów ustawy. W niniejszym opiszemy najistotniejsze zagadnienia związane z drugim rodzajem dziedziczenia, tj. na mocy testamentu.

Czym jest testament i jakie są jego rodzaje?

Testament to rozporządzenie własnym majątkiem na wypadek śmierci, czyli decyzja kto i jakie poszczególne części majątku odziedziczy po naszej śmierci.

Testament może dotyczyć rozporządzenia majątkiem tylko jednej osoby, co oznacza że nie można sporządzać testamentów wspólnych. Testament może natomiast dotyczyć całości majątku, jego części lub poszczególnych przedmiotów.

Przykład: Jeżeli spadkodawca posiada mieszkanie i samochód, to może zapisać w testamencie mieszkanie córce, a samochód synowi. Może też jednak zapisać w testamencie jedynie mieszkanie
i przekazać je córce, wtedy samochód będzie dziedziczony na zasadach ustawowych.

Testament może sporządzić jedynie osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, tzn. nie jest ubezwłasnowolniona całkowicie, ani częściowo, o czym pisaliśmy w ostatnim artykule. Dla swojej ważności testament nie może być sporządzony pod czyimkolwiek wpływem, groźbą czy nawet sugestią. Spadkodawca musi świadomie i swobodnie podjąć decyzję o jego sporządzeniu.

Testament można zmienić lub odwołać w każdej chwili przez sporządzenie nowego testamentu, zniszczenia poprzednio sporządzonego testamentu lub dokonania w nim takich zmian z których wynika wola jego odwołania.

W przypadku gdy spadkodawca sporządził nowy testament, nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, oba testamenty pozostają w mocy o ile ich treść da się pogodzić, natomiast jeżeli jest to niemożliwe, ważne są postanowienia z testamentu nowego.

Przykład: Jan miał mieszkanie oraz samochód, sporządził testament, w którym mieszkanie zapisał córce, zaś samochód synowi, przed śmiercią nabył jeszcze działkę, która nowym testamentem zapisał bratankowi – oba testamenty były ważne i wykonalne.

Przykład: Jan mając mieszkanie zapisał je żonie, następnie po roku rozmyślił się i zapisał je córce nie niszcząc poprzedniego testamentu - po jego śmierci dziedziczy córka, gdyż drugi testament (późniejszy) wykluczył stosowanie pierwszego.

Testament sporządzony odręcznie nie wymaga szczególnego nazewnictwa, ani języka, należy go tłumaczyć tak, żeby był jak najbardziej zgodny z wolą spadkodawcy.

Choć istnieje wiele rodzajów testamentów najpopularniejsze są testamenty sporządzone własnoręcznie i testamenty sporządzone notarialnie. Warto przy tym pamiętać, że notariusz czuwa nad prawidłowością sporządzonego testamentu co minimalizuje ryzyko próby jego poważenia przez niezadowolonych członków rodziny, którzy nie zostali powołani do spadku. Istnieje Notarialny Rejestr Testamentów, w którym testamenty notarialne są rejestrowane i w razie potrzeby można łatwo znaleźć notariusza, u którego jest on przechowywany.

Warto wiedzieć, że istnieją też testamenty szczególne – jak testament ustny – może być sporządzany tylko w wypadku zagrożenia życia obecności 2 świadków, testament wojskowy i podróżny.

Z pojęciem testamentu nieodłącznie wiąże się pojęcie zachowku - czyli prawa osoby która nie została uwzględniona w testamencie, a bez niego byłaby spadkobiercą, do żądania odpowiedniej kwoty pieniędzy.

Adwokat Adam Gregorczyk,
radca prawny Paweł Śmiałkowski
SGK Kancelarie we Wrocławiu

Państwa pytania mogą dotyczyć przedstawionego tematu i wszelkich innych kwestii. Prosimy je kierować na adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub redakcji: pl. Wolności 38/40/8, 55-300 Środa Śląska (wiadomość prosimy zatytułować: PYTANIE DO PRAWNIKA).