Pianino, liga morska i czyn 1-Majowy

W październiku 1946 r. średzka Szkoła Powszechna nr 1 przy ul. Roli Żymierskiego 4 otrzymała niespodziewany prezent: pianino i 5 tys. zeszytów. Był to dar od marszałka Rokossowskiego.

Zeszyty rozdzielono dla wszystkich szkół w powiecie. Natomiast pianino zostało uroczyście przekazane szkole, w obecności uczniów, nauczycielstwa, przedstawicieli władz oraz partii politycznych. Przedstawiciel sztabu marszałka „mjr Gudowicz przemówił w serdecznych słowach   w języku polskim do młodzieży szkolnej”.

Powiększająca się szybko liczba uczącej się młodzieży spowodowała, że dotychczasowy budynek okazał się za mały. Podjęto więc decyzję o przystosowaniu na potrzeby edukacyjne obiektu przy ul. Dubois 6 (ul. Strzeleckiej 6). Prawdopodobnie na tę decyzję i pozyskanie środków na jej realizację, miała wpływ wizytacja  przeprowadzona  w dniu 13 X 1946 r. przez wizytatora Kuratorium Wrocławskiego p. Aleksandrowskiego. W tej sytuacji rok szkolny 1947/48 toczył się już w dwóch odrębnych szkołach; nr 1 przy ul. Dubois 6 (Strzeleckiej 6) i nr 2 przy ul. Roli - Żymierskiego 4. Z początkiem listopada przeniesiono starsze oddziały do budynku nowego, a w starym  pozostały  dzieci młodsze. Uczniów w szkole nr 1 było 230,  w szkole nr 2 – 210, natomiast  nauczycieli  było już 14.

Kierownikiem Szkoły Powszechnej Nr 1 był Władysław Rześniowiecki, a wraz z nim pracowali m.in. Stefania Krechowicz, Wanda Monasterska, Kazimiera Giedrojć, Janina Łuczyńska, Franciszka Jacowa, Matylda Toczek i ksiądz Antoni Kij.

Rozwijało się nadal życie kulturalne szkoły; do działających już organizacji młodzieżowych  dołączyło utworzone w 1947 r. Koło Ligi Morskiej, a biblioteka powiększyła księgozbiór do 180 książek, ponieważ dzieci po raz kolejny dochód (22 tys. zł.) ze zorganizowanego przez siebie w dniu 22 XI 1947 r. przedstawienia, przeznaczyły na powiększenie jej księgozbioru. Ponadto biblioteka zaczęła prenumerować „Płomyk” (23 egz.), „Płomyczek” (22 egz.), i „Iskierkę” (10 egz.).

W dniu 26 XI 1947 r. szkoła była wizytowana po raz kolejny przez wizytatora Kuratorium  ob. Brodę.

Ponadto w roku szkolnym 1947/1948 szkoła zorganizowała dokształcanie młodzieży pozaszkolnej w wieku 14-18 lat, która po skończonym kursie mogła uzyskać świadectwo ukończenia pełnej szkoły powszechnej.

Kolejny rok szkolny 1948/49 przyniósł zmianę systemu edukacji na tzw. jedenastolatkę, w związku z czym część młodzieży przeszła do Gimnazjum przy ul. Wrocławskiej 12, które otrzymało emaliowaną tablicę z herbem państwowym. Naukę w nowym trybie rozpoczęło 270 uczniów, których powierzono opiece 8 osobowego grona nauczycielskiego. Dyrektorem pozostał nadal W. Rześniowiecki. Nadchodząca zima w szkole nr 1 zapowiadała się w 1948 r. nieco cieplej, bowiem został naprawiony system centralnego ogrzewania; wyremontowano termometr i dorobiono wentyl bezpieczeństwa.

W czerwcu 1949 r. władze miasta postanowiły przejąć budynek przy ul. Kościuszki 60, należący do Urzędu Parafialnego przy Kościele Ewangelickim, motywując swoją decyzję tym, że budynek ten przylega całkowicie do budynku szkolnego przy ul. Kościuszki 62 i zostanie przeznaczony wyłącznie na cele szkolne.

Omawiając sprawy szkolnictwa w Środzie Śl. należy wspomnieć, że władze miasta uchwałą MRN z dnia 10 VI 1949 r. przeznaczyły dom przy ul. Łanowej 1 na mieszkania służbowe dla nauczycieli szkół podstawowych.

Notatka z lustracji przeprowadzonej w dniach 25 i 26 X 1949 r. przez lustratora wojewódzkiego ob. Tadeusza Piotrowskiego stanowi krótkie podsumowanie ówczesnej sytuacji oświaty, uwarunkowanej stratami wojennymi.  Jest koniec 1949 r., a nadal nie ma podręczników ani dzienników ani programów, jest tylko mała część podręczników starych. Nauczyciele nie odbyli kursu szkoleniowego dla nauczycieli uczących na kursach początkowej nauki. Pedagogom dotychczas nie wypłacono należności za przepracowane godziny, żarówki, podręczniki i dzienniki były rozdawane przez Inspektorat Szkolny.

W Szkole Podstawowej nr 1 obecnie w  Gimnazjum przy ul. T. Kościuszki 62 jest przechowywana Kronika Szkoły, prowadzona od roku 1945,  jednak bez wpisów
z lat 1949-1950, w których nie była prowadzona. W wykorzystanych do pracy źródłach spotkałam tylko jedną, hasłową informację: „w czynie 1-majowym odremontować i odmalować 14 sal szkolnych w szkołach podstawowych”. Przeznaczono na ten cel 100.000 zł.

Barbara Gąsieniec