OD DZIŚ ŻÓŁTY TYDZIEŃ - ZADBAJ O ZDROWIE, ZASZCZEP SIĘ!

Jesienna edycja Żółtego Tygodnia potrwa w tym roku od 14 do 25 października. To już XXVII odsłona ogólnopolskiej akcji, której ideą jest edukacja na temat zagrożeń związanych z wirusowym zapaleniem wątroby typu A i typu B oraz popularyzacja szczepień ochronnych jako skutecznej metody profilaktyki tych chorób.

Do punktów szczepień na terenie całego kraju zapraszamy osoby dotychczas niezaszczepione oraz te, które rozpoczęły cykl szczepień wiosną. Aktualna lista punktów szczepień biorących udział w akcji jest dostępna na stronie www.zoltytydzien.pl.

Wirusowe Zapalenie Wątroby – mnie to nie dotyczy?

Wirusowe zapalenia wątroby typu A i typu B to jedne z najczęściej występujących chorób zakaźnych na świecie, które nadal stanowią poważne i realne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi^1,2,3,4.

Czasem pozornie bezpieczna przyjemność może nieść za sobą fatalne konsekwencje. Podczas podróży^5,6 czy tylko wizyt na basenie^5,7,8, po wypiciu schłodzonego kostkami lodu^5,8 drinka
czy spożyciu owocu^5,7 zaraz po zakupie, na treningu sportowym, podczas którego może dojść
do przerwania ciągłości skóry^2,5,9, podejmując przygodne kontakty seksualne^2,3,7,9, korzystając z usług fryzjera^5,9,10 czy salonów kosmetycznych^5,9,10, odwiedzając gabinet stomatologiczny^5,9,11 – w tych wszystkich sytuacjach istnieje ryzyko zakażenia się wirusowym zapaleniem wątroby typu A lub typu B.

Szanujmy wątrobę

Wątroba jest bardzo ważnym i skomplikowanym narządem układu trawiennego. Stanowi ważny przystanek podczas wędrówki krwi (zawierającej zarówno substancje odżywcze, jak i toksyczne) przez przewód pokarmowy. Pełni różnorakie funkcje m.in. odtruwające – dotyczy to neutralizacji różnych toksyn, w tym alkoholu i amoniaku; przemiany leków itp. W wątrobie zachodzi przemiana wielu substancji: lipidów, węglowodanów i białek. Jest również narządem o istotnych własnościach odpornościowych¹².

Więcej o wirusowych zapaleniach wątroby

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A), potocznie nazywane przez pacjentów chorobą brudnych rąk^8,13 lub żółtaczką pokarmową¹⁴, jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób zakaźnych na świecie³, wywołuje ją wirus zapalenia wątroby typu A (HAV)^3,7,8,13,14. Do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną lub przez spożycie zanieczyszczonej wirusem żywności oraz wody (nawet w postaci kostki lodu)^5,7,8. Do pierwszych objawów klinicznych rozwoju tej choroby w organizmie zalicza się bóle brzucha, wymioty i nudności czy apatię^9,13.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B), nazywane często żółtaczką wszczepienną¹⁶ jest dużo poważniejszą i bardziej dolegliwą chorobą zakaźną^2,16,16. Wywołuje ją wirus zapalenia wątroby typu
B (HBV)^2,15 – do zakażenia wystarczy już bardzo niewielka ilość krwi^9,17, dlatego niebezpieczne mogą być wizyty w salonach kosmetycznych, fryzjerskich, gabinetach stomatologicznych, medycyny estetycznej, a nawet w placówkach medycznych, gdzie przyczyną zakażenia może być niedostatecznie zdezynfekowany sprzęt^5,9,10,11,17. Także kontakty seksualne z osobami zarażonymi mogą powodować zakażenie się wirusem HBV^2,15,17.

„Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B przebiega najczęściej bezobjawowo, niestety
nie gwarantuje wyleczenia. U części osób dochodzi do rozwoju przewlekłego zapalenia wątroby. Na tle toczącego się procesu zapalnego, może dojść do rozwoju marskości wątroby, a w konsekwencji nawet nowotworu tego narządu” – przestrzegaprof. Alicja Wiercińska-Drapało z Kliniki Hepatologii
i Nabytych Niedoborów Immunologicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, i dodaje: „Dzisiaj już wiemy, że wirus HBV jest wymieniany na liście WHO wśród karcynogenów, czyli wirusów, które powodują choroby nowotworowe. Także zapobieganie wirusowemu zapaleniu wątroby typu
B to zapobieganie występowaniu raka wątrobowo-komórkowego”.

Dopiero rutynowe badania krwi prowadzą do wykrycia w organizmie wirusa HBV. Czasami objawy wirusowego zapalenia wątroby typu B nie różnią się od symptomów typowej grypy – chory obserwuje ogólne osłabienie organizmu, utratę apetytu, wymioty, stany podgorączkowe i bóle brzucha^9,13.

Liczby nie kłamią

2 miliardy osób, czyli ⅓ ludności na świecie uległo zakażeniu wirusem HBV¹⁸, a 350 milionów jest przewlekłymi jego nosicielami². Szacuje się, że co roku z powodu WZW typu B 600 tys. osób¹⁵. Do 25% dorosłych, u których w dzieciństwie zdiagnozowano przewlekłe WZW typu B, umiera w wyniku rozwoju pierwotnego raka wątroby lub marskości wątroby¹⁵.

W Polsce szacowana liczba nosicieli HBV wynosi 500 tys. osób, natomiast co roku zgłaszanych jest
1,5 tys. nowych zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B^19,20,21. Według badań HBV jest stokrotnie bardziej zakaźny niż HIV⁵.

Nie czekaj, zabezpiecz się już dziś!

Biorące udział w akcji Żółty Tydzień punkty szczepień, oferują szczepionki skojarzone zabezpieczające jednocześnie przed HAV i HBV jak również monowalentne, czyli chroniące przed jednym z typów wirusa. Standardowy schemat szczepienia składa się z trzech dawek – pierwszą podaje
się w dowolnym terminie, drugą po upływie miesiąca, natomiast trzecią po upływie pół roku
od przyjęcia pierwszej dawki. Tylko w przypadku szczepienia przeciwko WZW typu A przyjmuje
się dwie dawki w odstępie 6 miesięcy^5,22.

Tylko przyjęcie pełnego cyklu szczepienia zapewnia długotrwałą ochronę przed zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu A i typu B³.

„Jedynie szczepienia zapewniają pełną ochronę przed zachorowaniem. Oczywiście możemy unikać pewnych ryzykownych zachowań, ale nigdy nie jest to zabezpieczenie stuprocentowe. Szczepienie polecam każdej osobie, która świadomie dba o swoje zdrowie, a szczególnie osobom cierpiącym
na choroby przewlekłe, gdzie kontakt z placówkami medycznymi jest znacznie częstszy, a choroba wątroby może zdecydowanie pogarszać przebieg choroby podstawowej” - podkreśla prof. Alicja Wiercińska-Drapało.

Warto również pamiętać, że obowiązkowe szczepienia przeciwko WZW typu B wśród niemowląt zostały wprowadzone w Polsce w 1994 roku. Zatem wszystkie osoby urodzone wcześniej oraz te, które do tej pory nie zaszczepiły się, powinny w trosce o własne zdrowie rozważyć taką możliwość²³.

Więcej informacji na temat wirusowych zapaleń wątroby oraz dostępnej profilaktyki na stronie www.zoltytydzien.pl.

Więcej informacji:

Iwona Woźniak, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. 795 520 964

Marta Godlewska, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. 693 880 496

PIŚMIENNICTWO

1. WHO, Hepatitis A, Departament of Communicable Diseases Surveillance and Response, 2000. [http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisA_whocdscsredc2000_7.pdf, data dostępu: 26.08.2013]
2. WHO, Hepatitis B, Departament of Communicable Diseases Surveillance and Response, 2002. [http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisB_whocdscsrlyo2002_2.pdf], data dostępu: 26.08.2013]
3. E. Duszczyk, E. Talarek, Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A – nowe wyzwanieobszarach objętych powodziami, [w:] Zakażenia, 5/2010, Warszawa 2010, s. 116.
4. WHO, Global policy report on the prevention and control of viral hepatitis [http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/85397/1/9789241564632_eng.pdf, dostęp: 09.08.2013]
5. A. Spira, A review of combined Hepatitis A and hepatitis B vaccination for travelers, Clin Ther. 2003 25(9):2337-2351.
6. D. Kurpas, A. Steciwko, Zagrożenia podczas wyjazdów wakacyjnych, [w:] „Praktyka Lekarska”, nr 73, 2011, str. 12-15.
7. W. Magdzik, Wirusowe zapalenie wątroby typu A (wzw A) Stan wiedzy i działalności praktycznej w zakresie zapobiegania i zwalczania zachorowań, Warszawa 2005, s. 39-40.
8. M. Pokorska-Lis, Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A w podróży – zasadność profilaktyki, Zakażenia, 4/2010.
9. W. Magdzik, Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Alfa-medica Press 2007, str. 325-330, 332-341.
10. Ataei B et al. Evaluation of Knowledge and Practice of Hairdressers in Women's Beauty Salons in Isfahan About Hepatitis B, Hepatitis C, and AIDS in 2010 and 2011. Hepat Mon2013; 13(3): e6215.
11. Younai FS. Health care-associated transmission of hepatitis B & C viruses in dental care (dentistry). Clin Liver Dis2010; 14 (1): 93-104.
12. Medycyna Praktyczna, Wątroba i jej funkcje [http://gastrologia.mp.pl/choroby/watroba/show.html?id=50948, dostęp: 02.09.2013].W. Pędich, Choroby wewnętrzne. Podręcznik do szkół medycznych, Warszawa 1992, s. 68.
13. W. Pędich, Choroby wewnętrzne. Podręcznik do szkół medycznych, Warszawa 1992, s. 68
14. Medycyna Praktyczna, Szczepienie Przeciwko WZW typu A [http://pediatria.mp.pl/szczepieniaochronne/show.html?id=66812, dostęp: 13.09.2013]
15. WHO, Hepatitis B Factsheet [http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs204/en/index.html, dostęp: 09.08.2013]
16. Medycyna Praktyczna, Szczepienie Przeciwko WZW typu B [http://pediatria.mp.pl/szczepieniaochronne/show.html?id=59213, dostęp: 13.09.2013]
17. WSSE w Łodzi: Wirusowe Zapalenie Wątroby, [http://www.pis.lodz.pl/wzw_tz.htm], data dostępu: 26.08.2013]
18. WHO, World Hepatitis Day 2012, [http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/world_hepatitis_day/en/, dostęp: 13.09.2013]
19. A. Kwieciński, Wirusowe zapalenie wątroby typu B (HBV), obraz kliniczny, terapia oraz profilaktyka, [w:] Vademecum lekarza rodzinnego, 2006; tom XI, str. 32.
20. NIZP-PZH, Choroby Zakaźne i Zatrucia w Polsce w 2010 roku,, Warszawa 2011, [http://www.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2010/Ch_2010.pdf, dostęp: 26.08.2013].
21. NIZP-PZH, Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2011 roku, Warszawa 2012, [http://www.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2011/Ch_2011.pdf, dostęp: 12.09.2013]
22. E. Duszczyk, WZW A – epidemiologia, klinika, leczenie, zapobieganie, Przewodnik Lekarski 2011, (Praktyka Medyczna – Pediatria) 4(3) s.64-67.

W. Magdzik, M. Pokorska-Lis, Zapewnienie wysokiej skuteczności szczepień przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B) przy ograniczeniu traumatyzowania niemowląt, niepożądanych odczynów poszczepiennych i innych ujemnych