W ROCZNICĘ OSTATNICH DNI OBRONY LWOWA

„Lwów, wrzesień 1939 r. Szkoła Podoficerska Piechoty nr 2 ze Śremu zostaje wcielona do Ośrodka Zapasowego 5 Dywizji Piechoty we Lwowie”... Poznajmy wspomnienia średzianina, Władysława Kopacza uczestnika obrony Lwowa - wówczas osiemnastoletniego żołnierza.

Jest 17 września - a więc wojna na dwa fronty, jak długo się utrzymamy walcząc z Niemcami i Sowietami? Nie wiemy. Wola walki jest duża i ochocza gotowość wypełniania rozkazów oraz znoszenia trudów walki. Lwów chyba jest okrążony, a drogi odcięte. Walki trwają na przedmieściach…

My już nie zważamy na nic, bo coraz więcej jest zabitych, rannych a nawet straszliwie rozszarpanych. Od zapachu krwi ludzkiej i posoki końskiej robi mi się słodko, mdło, słabo – chyba zemdleję… Ułan dobija swojego konia, z rozerwanego brzucha wierzchowca wypływają wnętrzności, któryś z oficerów upadł… Boże litościwy - szepcze i pokazuje, że mu nogę urwało, obficie broczy krwią, mdleje? Umiera?

A tu piekło, rzeź straszliwa, już nie wiem, co mam robić. Inny oficer ciężko ranny, przystawia sobie pistolet do skroni... Huk wystrzału. Chryste Panie, tego widoku nigdy nie zapomnę… „Panie podchorąży, coś pan taki baba” - mówi do mnie żołnierz rezerwista starszy wiekiem. - „Bierz pan tego oficera bez nogi, biedak jeszcze żyje, w szpitalu opatrzą”.

W szpitalu widok mnie przeraził - zapach tego miejsca i ogromna ilość rannych i poszarpanych ludzkich ciał. Wybiegłem, jak oparzony i mówię do siebie, nie mogę tu być ani chwili dłużej.

Sanitariusze zabrali mi nosze. Wróciłem do swoich… „Odpocząć i zająć dogodne stanowiska” - rozkazuje dowódca kompanii. Jesteśmy na zachód od wiosek - Zboiska i Malechów w polach.

Nagle wymacała nas wroga artyleria, biją dość celnie w stanowiska, gdzie byliśmy okopani. Czasami przeleci ze świstem odłamek. Szybko do tyłu. Cofać się. Uskoczyliśmy jakieś 150 metrów… Salwa za salwą, wybuchają pociski w tych miejscach, gdzie przed chwilą leżeliśmy. „Byłby niechybnie z nas gulasz” - pomyślałem.

Jesteśmy dumni, że mamy tak wspaniałego dowódcę kompanii - „ Jerzy”, który ocalił nam życie… Dobiegał, niestety, kres obrony Lwowa, z czego jeszcze nie zdawaliśmy sobie sprawy 20-21. IX.1939 roku. Nikomu do głowy nie przyszła taka myśl, że za dwa dni koniec i musimy złożyć broń przed własnym dowództwem…

Lwowa nikt nie zdobył, Lwów nikomu się nie poddał…

Władysław Kopacz

- opracował Woytek Kopacz.

Od redakcji.

Stali czytelnicy zapewne pamiętają obszerny cykl wspomnień Pana Władysława publikowany w gazecie „Roland” kilka lat po jego śmierci, będący wartościowym zbiorem historycznych wydarzeń, związanych nie tylko z okresem wojennym, ale także dawnym życiem codziennym mieszkańców naszego miasta.

Jego opracowania docenione zostały także za granicami naszego kraju.