POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE TO EWENEMENT

W tym roku jest 75. rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego, które było instytucją unikatową w skali Europy. O wydarzeniu tym pamiętali także starosta średzki i burmistrz Środy Śl.

Z ich inicjatywy wczoraj w Domu Kultury w Środzie Śl. Wojciech Trębacz - kierownik Referatu Edukacji Historycznej Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu w wykładzie pt.: „Polska Walcząca. Fenomen Polskiego Państwa Podziemnego” mówił m.in. jakie znaczenie ma ta rocznica.

Pamiętajmy, że takie kraje jak Francja, czy nawet hitlerowskie Niemcy miały aktywnie działające podczas wojny organizacje związane raczej z ruchem oporu, niż tworem struktury państwowej z rządem, sądownictwem, czy szkolnictwem. Francuska Resistance, czy niemieckie działające głęboko w podziemiu organizacje typu Die Weise Rose, Die Rote Kapelle, czy grupa kilku oficerów z dowództwa sił rezerwowych Wehrmachtu, którzy dokonali nieskutecznego niestety zamachu na Hitlera w Gierłoży to tylko i wyłącznie próby podjęcia walki przeciwko hitlerowskiej Rzeszy.

W okupowanej przez Niemców Polsce było zupełnie inaczej. W nocy z 26 na 27 września 1939 roku, tuż przed kapitulacją Warszawy, grupa oficerów z gen. Michałem Karaszewiczem-Tokarzewskim, zawiązała konspiracyjną organizację Służba Zwycięstwu Polski. Tak powstał zalążek Polskiego Państwa Podziemnego, które było ewenementem w skali okupowanej Europy.

Nigdzie nie powstały tak rozbudowane struktury administracyjne i wojskowe. Przez cały okres okupacji istniało państwo, które dbało o morale społeczeństwa, karało kolaborantów i szmalcowników, informowało aliantów o ludobójstwie popełnianym przez Niemców na Żydach, prowadziło akcje wywiadowcze i sabotażowe, wydawało prasę w setkach tysięcy egzemplarzy.

Wszystko to w warunkach straszliwej okupacji, której nie da się porównać z tym co było na zachodzie Europy. Czy można sobie wyobrazić, że gestapo potrzebowało nakazu żeby wejść do mieszkania! A tak właśnie było na przykład w Paryżu.

Oto istotna różnica walki z okupantem na zachodzie Europy i w Polsce.

(pm)

Fot. Wiktor Kalita