TERAZ MOŻNA SPOJRZEĆ IM W TWARZ!

Do 30 czerwca br. na dziedzińcu Muzeum Regionalnego w Środzie Śląskiej eksponowana będzie wystawa „Twarze Średzkiej Bezpieki”. Wstęp jest bezpłatny, a oglądać można - nie tylko oblicza etatowych funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa pracujących w latach 1945 – 1990 na terenie Ziemi Średzkiej...
       
    

Otwarta 17 lutego br. wystawa cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców powiatu. Już w dniu otwarcia przybyli na nią liczni zaproszeni goście i mieszkańcy. Jej pomysłodawcą jest nasza gazeta a organizatorem Starostwo Powiatowe, IPN Oddział we Wrocławiu, Muzeum Regionalne w Środzie Śl. i NSZZ Solidarność Region Dolny Śląsk.

Warto odnotować w tym miejscu, że jest to pierwsza taka wystawa, zorganizowana w  powiecie. Wcześniejsze, podobne w konwencji, miały miejsce w dużych miastach wojewódzkich. Dlatego zapewne podczas otwarcia obecna była Telewizja Polska, która poświeciła swój czas antenowy temu wydarzeniu w głównych programach informacyjnych.

Dlaczego u nas?

Pomysł organizacji wystawy pojawił się przed dwoma laty. Wówczas to odbyliśmy kilka spotkań z kierownictwem Oddziału Wrocławskiego Instytutu Pamięci Narodowej, głównie z pracownikami naukowymi, w tym z naczelnikiem Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej dr hab. Krzysztofem Szwagrzykiem. Koncepcja zorganizowania w naszym mieście wystawy spotkała się ze zrozumieniem jej potrzeby edukacyjnej dla lokalnego społeczeństwa.

Jednak, nim doszło do realizacji naszych planów należało dobrać i opracować materiały fotograficzne oraz, co najważniejsze, przygotować dokumentację składającą się z biogramów poszczególnych osób z kierownictwa UB i SB. Nadto nakreślić historię związaną z tworzeniem komunistycznej bezpieki na Dolnym Śląsku w latach powojennych, tj. od przybycia wiosną 1945 roku w okolice Wrocławia krakowsko-kieleckiej Grupy Operacyjnej Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Wszystkie przygotowane materiały miały być następnie zatwierdzone przez Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie. Tak też się stało i w krótkim okresie po otrzymaniu oficjalnej zgody przygotowane w naszej pracowni plastycznej materiały mogły zostać wyeksponowane.

Dzięki nim jest!

Wystawa nie mogła by mieć miejsca, gdyby nie zrozumienie władz samorządowych powiatu, które udostępniając miejsce wystawowe w Muzeum Regionalnym oraz finansując wystawę przyczyniły się do jej otwarcia i obecnej ekspozycji. Dlatego też słowa podziękowania za odwagę cywilną należą się Staroście Powiatu, Sebastianowi Burdzemu. Zachęcony pomysłem uczestniczył z nami w spotkaniu dotyczącym organizacji wystawy z naczelnikiem Krzysztofem Szwagrzykiem.

NSZZ Solidarność Dolny Śląsk dołożył oprawę artystyczną zapraszając uczniów Liceum Ogólnokształcącego nr XVII im. Agnieszki Osieckiej we Wrocławiu, którzy wystąpili w koncercie na XXX-lecie Solidarności „Pamiętamy piosenki buntu i nadziei”.

Nikt  z nas, inicjatorów, ani organizatorów nie spodziewał się tak wielkiego zainteresowania społecznego wystawą. Ba, istniały obawy, czy prezentując na naszym terenie twarze średzkiej bezpieki nie narażamy się na społeczne niezrozumienie. Jednak do odważnych świat należy, więc uznaliśmy, że wczorajsza peerelowska rzeczywistość jest istotną częścią historii współczesnej naszego kraju, tak w pojęciu ogólnonarodowym, jak i w rozumieniu historii lokalnej ojczyzny – Ziemi Średzkiej.

Są za i przeciw...

Jako dziennikarze, drugie środowisko zawodowe po naukowcach, mieliśmy dostęp do tych materiałów od początku istnienia Instytutu Pamięci Narodowej. Na naszych łamach zapoczątkowaliśmy cykl publikacji poświęcony, nie tylko etatowym pracownikom bezpieki, ale także ich ofiarom. Słowa podziękowania także kieruję do dr. hab. Tomasza Balbusa, naczelnikowi Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów. Pan doktor był autorem kilku artykułów publikowanych na naszych łamach.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że nie wszystkim może podobać się dzisiejsza ekspozycja. Wszak pośród nas żyją i pracują osoby związane z dawniejszą służbą bezpieczeństwa. Jeszcze przed otwarciem wystawy napisałem w moim felietonie, że nie mamy żadnych skrupułów przypominając etatowych pracowników Służby Bezpieczeństwa, którzy tak mocno starali się w 1990 roku o weryfikację i pracę w nowo odrodzonej Rzeczpospolitej Polskiej do samego końca swojego albo i jej, parafrazując przy tym słowa Franza z filmu Władysława Pasikowskiego „Psy”.

Zapraszamy uczniów szkół, mieszkańców powiatu i miasta do skorzystania z możliwości zwiedzenia tej niecodziennej wystawy. Dla tych pierwszych będzie to swoista lekcja historii, a dla starszego pokolenia możliwość spojrzenia na niedawny świat z dystansu obecnej rzeczywistości.

Patryk Medyński