TO NIE POWINNO SIĘ WYDARZYĆ!

Niewielu zostało tych, którzy pamiętają zsyłki na daleką Syberię, do kraju ludzkiego cierpienia i poniewierki. Środa Śląska jest tym powiatem na Dolnym Śląsku, który ma pełne prawo dla uczczenia pamięci ofiar Sybiru, a pamiętajmy, że zesłania te obejmują nie tylko okrutny reżym stalinowski, ale sięgają narodowych powstań. Niewiele osób zostało wśród nas, którzy swoim świadectwem mogą wspomnieć lata poniewierki, w tym okrutnej kaźni.

Było to zaplanowane ludobójstwo i masowe deportacje oraz przesiedlenia. Pamiętajmy, że 17 września 1939 roku Stalin zrealizował tak zwany „pakt o nieagresji” między Związkiem Radzieckim a III Rzeszą. 17 września 1939 roku  wojska sowieckie wkroczyły na terytorium przedwojennej Polski.

Agresję tę natychmiast wykorzystali ukraińscy rezuni. 19 września 1939 roku skorzystali z owego „paktu” mordując w Młynku na Wołyniu około 200 Polaków, głównie emerytów górniczych ze Śląska, którzy mieli tam swój dom „spokojnej starości". W tych też dniach w kolonii Pieńki utopili około 100 Polaków w dołach po torfie.

Sowieci mając w pamięci klęskę poniesioną w 1920 roku, zapałali żądzą rewanżu, a na jej skutki nie musieliśmy czekać zbyt długo. Rozpoczęły się aresztowania i wywózki niemal całej polskiej inteligencji z Kresów (na Wołyniu około 10 tysięcy osób). Nadto internowanie kilkudziesięciu tysięcy polskich oficerów, policjantów i innych funkcjonariuszy państwowych i ich wymordowanie na wiosnę 1940 roku (Katyń, Charków, Miednoje...). Cztery masowe deportacje polskich obywateli w latach 1940 i 1941, w rezultacie których około 1,2 miliona osób znalazło się na Syberii i w Kazachstanie (w odniesieniu do Wołynia niemal co czwarty Polak został deportowany). Śmiertelność wśród deportowanych była zastraszająca; według polskiej ambasady w Moskwie dochodziła do 20%. Co piąty nasz obywatel stracił życie.

Tak było. Mimo wielu publikacji historycznych, zebranych wspomnień, archiwalnych dokumentacji brak jest słów na wyrażenie tragicznych przeżyć dziś już garstki osób pamiętających te okrutne czasy. Wiek zrobił swoje, jednak ci już nieliczni są i świadczą przed nami. Są z nami ich potomkowie, dzieci i wnukowie, którzy tę tragiczną historię będą pamiętać.

W uroczystości w Domu Kultury w Środzie Śląskiej uczestniczyła młodzież gimnazjalna, która w patriotycznych słowach odniosła się do tamtych wydarzeń. Uroczystość poprzedziła msza święta, podczas której ksiądz dr Adam Wiśniewski wspominał o czasach niedoli. W kuluarach wspominał jako kresowiak, że także i jego rodzinę doświadczyły czystki. Posługą kapłańską i wspomnieniami dzieli się z Sybirakami.

Miał też miejsce nasz redakcyjny, skromny udział w uroczystości. Z rąk prezesa Koła Sybiraków w Środzie Śląskiej, Ryszarda Ćwiklińskiego nasza redakcja została uhonorowana Honorową Odznaką Sybiraka. Umieściliśmy ją w honorowym miejscu w pokoju redakcyjnym. Niech przypomina nam i naszym Czytelnikom o Was, którzy z dnia na dzień pozbawieni państwa, zostaliście zniewoleni i poddani nieludzkiemu traktowaniu.

Pamiętajcie, że niedola Wasza jest dolą, doświadczeniem naszym i bagażem historii.

Za wzajemny szacunek, trwającą współpracę i radość dnia codziennego – Dziękujemy.

Redakcja:

Patryk Medyński

Wiktor Kalita

Anna Kalita