7 lutego w Środzie Śląskiej zorganizowano uroczystość upamiętniającą 80. rocznicę I Masowej Deportacji Polaków na Sybir. Rozpoczęto ją od mszy świętej w intencji Sybiraków w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego. Następnie, na pobliskim skwerze pod tablicą Zesłańców Sybiru, przedstawiciele władz samorządowych i instytucji, koła Sybiraków, organizacji kombatanckich i emeryckich, służb mundurowych oraz nauczyciele wraz z uczniami, złożyli kwiaty. Wartę pod pomnikiem pełnili żołnierze 1 Średzkiego Batalionu 10 Wrocławskiego Pułku Dowodzenia.

Przeprowadzone przez NKWD 10 lutego 1940 r. wywózki polskiej ludności odbywały się w okropnych warunkach, które dla wielu były wyrokiem śmierci... - Te dramatyczne przeżycia są trudnymi chwilami dla Sybiraków, ogromną blizną, której nie da się zagoić. Jedynym lekarstwem, które jest w stanie ją uleczyć jest pamięć (…) Nie możemy pozwolić na zapomnienie – podkreślał burmistrz Środy Śląskiej, Adam Ruciński.

- Niesamowity mróz, kilka minut na spakowanie najpotrzebniejszych rzeczy, długa, mordercza podróż w bydlęcych wagonach z zakratowanymi oknami, do których wprowadzano po 50 osób i więcej. Często umierali z powodu trudnych warunków atmosferycznych, ciężkiej pracy lub głodu  – mówił starosta Powiatu Średzkiego, Krzysztof Szałankiewicz.

Kolejnym punktem upamiętniającym te tragiczne wydarzenia było spotkanie w średzkim Domu Kultury, rozpoczęte odśpiewanym hymnem Sybiraków, po którym głos zabrał burmistrz Środy Śląskiej Adam Ruciński .–  Drodzy Sybiracy, minęło 80 lat odkąd zaczęły się masowe wywózki. To jeden z wielu dowodów naszej historii świadczący,  że nasz naród został naprawdę mocno i dogłębnie doświadczony tą gehenną i cierpieniem. Bo taka była historia, polityka, bo tacy byli sąsiedzi, którzy nienawidzili Polaków, polskiej niezłomności, waleczności i przywiązania do ziemi, do tego co zamyka się w słowie Ojczyzna. I wtedy pod przymusem trzeba było z tej Ojczyzny wyjechać w nieznane, nie wiadomo dokąd i na jak długo... Ale chociaż wiadomo dlaczego, bo nas nienawidzili i chcieli nas zniszczyć (…) Polacy, którzy tam zginęli, to bohaterowie, patrioci. Niektórzy wierzyli, że wrócą, nielicznym się udało. Wśród nas wielu już nie ma, 80 lat to sporo czasu. W środę dowiedzieliśmy się, że odchodzą od nas ludzie wielcy, wartościowi... Odszedł śp. Ryszard Ćwikliński. Nie sposób o nim dzisiaj nie wspomnieć. Był wielką postacią, człowiekiem, któremu zależało, aby pamięć o Sybirze przetrwała, to naprawdę wielka strata - wspominał niedawno zmarłego prezesa średzkiego koła Związku Sybiraków, burmistrz Ruciński.

Wiersz upamiętniający Pana Ryszarda odczytała Pani Marianna Galas:

Nadszedł dzień żałoby między Sybirakami,

Bo dziś nie ma Prezesa, na tym spotkaniu z nami.

Zaprosił nas tu wszystkich, byśmy świętowali,

Kolejną rocznicę zsyłki, byśmy hołd oddali.

Tym, co na Syberii bez mogił zostali,

I by mówić o zesłańcach, co cierpień doświadczali.

Tej prawdy skrywanej, Ty świadkiem byłeś,

Dlatego o miejsca pamięci przez lata walczyłeś.

Wszystko się udało, a to dzięki Prezesie Tobie,

Dziś z głębi serc dziękujemy drogiej nam Twej osobie.

Za to dobro niech Bóg wyznaczy nagrodę dla Ciebie,

I wiecznym zbawieniem obdarzy Cię w niebie.

Twoje wielkie dzieło pomnażać będziemy

A tego, co z nami stworzyłeś na pewno nie zmarnujemy.

Dziś w wielkim bólu Cię Prezesie Ryszardzie żegnamy, 

I o naszej pamięci w modlitwie zapewniamy.

O tragicznych losach Polaków i Panu Ćwiklińskim wspomniał również starosta powiatu średzkiego, Krzysztof Szałankiewicz. - 17 września 1939 r.  armia radziecka wkracza na terytorium kresów II Rzeczypospolitej Polskiej,  zaczyna się ogromna tragedia kresowa. Rozpoczęła się martyrologia ludności tam mieszkającej (…) Już wtedy, pod koniec 1939 r. sporządzano listy osób, które miały być deportowane gdzieś daleko na wschód... My, jako powiat średzki, władze ościennych gmin,  pamiętamy o tej tragedii i szczególnie cieszy fakt uczestnictwa w uroczystości młodszego pokolenia. Naszym obowiązkiem jest przekazać wiedzę o tej ogromnej tragedii. Z każdym rokiem Dzieci Sybiru będzie ubywać, jak i dziś, kiedy z nami nie ma już Prezesa Ryszarda Ćwiklińskiego. Przekazujmy  wiedzę o tych okrutnych losach młodszemu pokoleniu, by tutaj, na tej ziemi średzkiej, żyła pamięć o deportacjach - podkreślał starosta.

Na zakończenie, uczniowie i nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 3 w Środzie Śląskiej, przygotowalo przejmującą inscenizację prezentującą tragiczne losy Sybiraków.

(kb) / kb