Średzka bezpieka i jej ofiary. Historia, którą warto znać

- Jesteście pierwszymi uczniami szkoły podstawowej, którzy będą mogli obejrzeć te filmy, ponieważ nasza gmina jest pierwszą gminą, gdzie odbywa się projekcja tego materiału - mówił przed pokazem wójt Gminy Malczyce Andrzej Niemiec. - Historia nie zawsze jest chlubna, nie zawsze jest wspaniała. Bezpieka działała i nie jest to taki monet w naszej historii, z którego moglibyśmy się cieszyć, ale najważniejsze żebyśmy znali prawdę i tą prawdą się posługiwali - podkreślał.

Przypomnijmy. Twarze Średzkiej Bezpieki i Ofiary Średzkiej Bezpieki to tytuły filmów dokumentalnych, a zarazem wystaw, które zostały zainaugurowane w latach 2012-2014 w Muzeum Regionalnym i Domu Kultury w Środzie Śląskiej przez Instytut Pamięci Narodowej we Wrocławiu, Powiat Średzki i gazetę Roland, która zajęła się kilkuletnią kwerendą, przygotowaniem całej oprawy wizualnej (plakaty, broszury, tablice, itp…), łącznie z produkcją wspomnianych filmów. - Przygotowania do zrealizowania całego przedsięwzięcia trwały kilka lat. Wraz z ówczesnym współpracownikiem naszej redakcji, Patrycjuszem Medyńskim spędziliśmy wiele godzin w bibliotece Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, a później na opracowaniach, ale zawsze będę uważał, że było warto - mówi Wiktor Kalita, redaktor naczelny gazety Roland.

Należy tu podkreślić, że inicjatywa ta nie byłaby możliwa bez znaczącego wkładu IPN-u, jak też dużej przychylności i wsparcia powiatowych władz, z ówczesnym starostą Sebastianem Burdzym na czele. I to on, wraz z Wiktorem Kalitą - inicjatorem powstania wystaw, gościli w GOKiS w Malczycach 14 marca, by przedstawić widzom pokrótce, również zakulisowe akcenty związane z prezentowaną tematyką.

- 14 lat temu, jak Wiktor przyszedł do mnie z tym pomysłem, to muszę przyznać, że byłem zaskoczony i zszokowany. Takie wystawy powstały w Warszawie, w Krakowie, we Wrocławiu... I nagle pomysł, żeby zrobić taki materiał o Ziemi Średzkiej. O tym, co po 1945 roku wydarzyło się tutaj, na terenie poszczególnych gmin - mówił Sebastian Burdzy, który krótko przybliżył historię związaną z działalnością bezpieki w naszym powiecie, podkreślił, jak trudne było przygotowanie wystaw oraz o tym, że spotkał się z pogróżkami osób, którym nie spodobał się pomysł organizacji wystaw.

Wszelkie napotkane trudności nie zniechęciły organizatorów, tym bardziej, że w grupie represjonowanych osób znaleźli się bliscy członkowie ich rodzin - dziadek Sebastiana Burdzego - Jan, skazany na 5 lat bezwzględnego pozbawienia wolności i stryj Wiktora Kality - Kazimierz, skazany na 7 lat więzienia.

- Wszystkie osoby zainteresowane materiałami filmowymi dotyczącymi średzkiej bezpieki zapraszam do obejrzenia relacji z pokazu w Malczycach. Dziękuję Panu wójtowi Andrzejowi Niemcowi za patronat, kierownictwu GOKiS za organizację oraz młodzieży i pozostałym uczestnikom za udział w wydarzeniu, które dla młodszego pokolenia było swego rodzaju lekcją historii - podkreśla Wiktor Kalita.

(ak)