Pan Gajownik miał wówczas 12 lat, a traumatyczne przeżycia odbiły się trwałym piętnem na jego życiu. W każdą rocznicę powracają krwawe obrazy i ze łzami w oczach wspomina poległych członków rodziny, przyjaciół i kolegów...
(rol)
Wideo: Wiktor Kalita
ze Stanisławem Gajownikiem rozmawiał Patryk Medyński
Panu Stanisławowi Gajownikowi i wszystkim Powstańcom oraz ich Rodzinom dedykujemy wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.
Oddycha miasto...
Oddycha miasto ciemne długimi wiekami,
spowiada miasto ciemne dawnych grobów żałość;
rozrąbane żelazem, utulone snami,
nie nasycone płaczem, nie spełnione chwałą.
Nie wierz, jeżeli ci się ulice pogłębią
i staną się jak otchłań, w której śmierć się przyśni,
powierz swą myśl mieniącym się nad nią gołębiom
i obłokom kwitnącym jak gałęzie wiśni,
i chmurom, które zawsze te same, tam, w górze,
jak oblicze tęsknoty wykutej w marmurze.
Nie wierz nawet pragnieniom, jeśli cię zawiodą
nad brzeg spalonych domów i każą ci skoczyć
przez wytłuczone okno do czarnych ogrodów,
ażeby na zhańbione prochy - zamknąć oczy.
Ale uwierz tym głazom, co z kamieni bruku
jak psy zdeptane wyją i krwią ludu chluszczą,
i rwą się nie pomszczone, i o bramy tłuką.
O! niech ci one będą jako słowa ustom,
niech ci wydrapią czułość z wzroku i krew z rany,
abyś kochając wielu, sam był pokochany.
O pij, pij te ciemności z zawalonych ruder,
przyjmij w siebie to miasto gromów, które biją,
tych Kilińskich, Okrzejów, jak oskardy trudu,
i kiedy runą w bruki - niech w tobie ożyją.
Stań się krzywdą i zemstą, miłością i ludem.
O! chwyć za miecz historii i uderz! i uderz!
(luty 1943 r.)
Autor poległ w czwartym dniu Powstania Warszawskiego, zginął od kuli niemieckiego snajpera...