Środa Śląska jako jedno z nielicznych miast w Rzeczpospolitej może odnotować w swojej monografii, że w jej murach zginął władca Polski – książę Wielkopolski i Krakowski Władysław III. Okoliczności śmierci do dzisiaj owiane są mgłą tajemnicy.
Niektórzy historycy opierając się na niesprawdzonych informacjach i wieściach gminnych, oczerniają tego piastowskiego księcia. Piszą, że nie był on władcą na miarę czasów. Tak jakby obecnie miłościwie nam panujący byli ”skrojeni” do czasów nam współczesnych.
Urodził się w 1161 roku, został zamordowany w Środzie Śląskiej 3 listopada 1231 roku. Ten 70-letni władca polski, posądzany był o usiłowanie gwałtu na młodej dziewczynie. W XIII wieku mężczyzna 40-letni to był prawie starzec, a co dopiero siedemdziesięciolatek!
Władcy na całym świecie dopuszczali się wielu niegodziwych czynów, a w ich ojczyznach uchodzą za wspaniałych bohaterów. Nie ma dowodów na to, że Władysław III dopuścił się takiego niegodziwego czynu. A więc jest niewinny.
Przez całe stulecia Komes – pan na włościach, miał prawo do „pierwszej nocy”. Gdy młodzi poddani brali ślub, Komes miał prawo jako pierwszy, spędzić noc poślubną z panną młodą. Poddany na otarcie łez otrzymywał przywilej ustrzelenia jelenia w pańskim lesie i stąd zapewne pochodzi nazwa tego nieszczęśnika – „rogacz”.
Założyciel państwa Polskiego Mieszko I przed ślubem z Czeszką – Dobrawą, miał 7 żon pogańskich jednocześnie, a i po ceremonii chrześcijańskiej nie zrezygnował z ich towarzystwa i usług wszelakich. Takie czasy i takie obyczaje.
Władysław III zwany Wielkim lub Laskonogim, walczył o scalenie ziem polskich i szeroki dostęp do morza. Był polskim księciem i to powinno już być dostatecznym powodem, aby go w naszym mieście godnie uczcić. Wśród królów Polskich, Polaków było niewielu, warto wymienić tu: Litwina, francuza, księcia Siedmiogrodu, trzech Szwedów, dwóch władców rodem z Saksonii. Na 11 królów elekcyjnych aż 7 było obcokrajowcami.
W XIX wieku zniewolona Polska miała 3 królów z dynastii Romanowów czyli Rosjan. Krew królów europejskich była wielonarodowa. Dlatego proponuję uczcić pobyt i tragiczną śmierć Władysława III Laskonogiego stosowną tablicą dla potomnych, że Polacy nie gęsi i swoich władców też mieli i mają.
Woytek Kopacz
Propozycja napisu na tablicy:
WŁADYSŁAW III LASKONOGI
(1161 – 1231)
Z dynastii Piastów
Wnuk Bolesława III KRZYWOUSTEGO
Syn Mieszka III Starego
Władca polski – książę Wielkopolski i Krakowski
Zginął w tajemniczych okolicznościach 3 listopada 1231 roku w Środzie Śląskiej.
Na pamiątkę Rodacy - Średzianie