SkomentujPułkownik Hryniewicz napisał ten list na wieść, że na Rynku Dolnym, z inicjatywy i wielkiego zaangażowania Władysława Kopacza zostanie odsłonięty pomnik - obelisk poświęcony Żołnierzom Polskim. Data 14 Lipca 1985 r. to wigilia 575. rocznicy bitwy pod Grunwaldem (1410 r.). W taki sposób średzianie uczcili wielkie zwycięstwo polsko-litewskie nad niemieckim zakonem krzyżackim. Nigdy przedtem i nigdy później w historii tego miasta nie było tylu zgromadzonych Polaków w Rynku, jak przed odsłonięciem i poświęceniem pomnika postawionego w hołdzie Obrońcom Ojczyzny.
A to treść odnalezionego listu w 40. rocznicę powstania Pomnika "Żołnierzom Polskim" (1985 – 2025):
Dęblin 26. 06. 1985 r.
Drogi i bliski Panie Władysławie,
Czytam list od Pana, a raczej czyta dla mnie mój opiekun - Podchorąży. Jestem bardzo wzruszony tak serdeczną pamięcią drogiego Pana, w jego osobie i Środy Śląskiej, gdzie tyle serca mego pozostało. Tak, czasy się zmieniają, ludzie też. Jestem tym szczęśliwcem, którego jeszcze pamiętają, a zwłaszcza młodzież Środy Śląskiej, wśród której przeżyłem 17 lat swego steranego życia. Ona (młodzież)* dodawała mi siły w chwilach ciężkich i gdy latałem (samolotami)* w Aeroklubie Wrocław u boku niezapomnianego pułkownika (pilota)* Antoniego Chojcana. To właściwie Wy jesteście dla mnie tak bliscy i nimi pozostaniecie na zawsze. Jestem bardzo szczęśliwy pod opieką Komendanta i Podchorążych (Hotel oficerski Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie)*, którzy dla mnie oddają tyle serca, promieniując młodością i patriotyzmem. Dzieci naszej Ojczyzny. Wierni dla Niej. Przysięgą i Miłością skrzydeł Ojczystych w obronie polskiego nieba. Nad Odrą i Nysą, nad naszym Bałtykiem.
Proszę ode mnie pozdrowić wszystkich swoich podwładnych Modelarzy i całą młodzież Środy Śląskiej, skupiającą się wokół Pana osoby i przyjaciół, którzy pomagają w tak pięknym dziele pomnika dla chwały Żołnierza Polskiego. Niech gród nasz prastary promienieje na cały Kraj Piastowski - Miłością i Bohaterstwem w Obronie naszej Niepodległości.
Ściskam drogiego Pana Władysława, całuję ręce małżonce, pozdrawiam całą rodzinę. Żal mnie ogarnia, że nie mogę już Was zobaczyć, bo nie potrafię sam się już poruszać… lecz z Wami całą duszą jestem zawsze.
P.S. Życzę w dniu imienin wszystkiego dobrego.
Jan Hryniewicz
Telegram
Pochylam głowę w hołdzie poległym o wyzwolenie spod straszliwego jarzma krzyżackiej niewoli. Łączę się z wami Kochani Moi w tak doniosłym historycznym dziele Środy Śląskiej dla chwały naszej Ojczyzny.
Szkoła Orląt – Inwalida Wojenny,
Jan Hryniewicz
Odpowiedź Władysława Kopacza:
Szanowny Panie Pułkowniku,
Z wielkim szacunkiem dla Pana osobiście i za Pana pośrednictwem, Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lotniczych składamy najgorętsze podziękowania za nadesłany telegram z wyrazami uznania z dnia 14 lipca 1985 roku, i z okazji zbudowania i odsłonięcia Pomnika „Żołnierzom Polskim”. Mieszkańcy i działacze społeczni Środy Śląskiej.
Panie Pułkowniku. Przypadł mi zaszczyt rozpoczęcia, zbudowania i przygotowania uroczystego odsłonięcia pomnika „Żołnierzom Polskim” w Środzie Śląskiej. Jako absolwent byłej Szkoły Podoficerskiej Piechoty nr 2 dla „ Małoletnich” w Śremie rocznik 1938- 1939 oraz mieszkańcowi i działaczowi Ligi Obrony Kraju, a dziś: przedstawienia Panu na pamiątkę zdjęcia tego Pomnika – Symbolu, poświęconego naszym poległym - wojom, rycerzom i żołnierzom, w tym lotnikom Wojska Polskiego, w całym tysiącleciu Państwa Polskiego.
Szanowny Panie Pułkowniku, Panie Janie. Proszę przyjąć od nas najlepsze życzenia długich lat życia w zdrowiu i podziękowania za Pański trud i znój w wychowaniu młodzieży szkolnej i pozaszkolnej, za wszystkie spotkania towarzyskie, odczyty, wykłady i pracę twórczą w zakresie Obrony Kraju i przyszłości naszej Ojczyzny Polski, wygłaszane na naszej Dolnośląskiej Ziemi. W imieniu własnym i wszystkiej młodzieży zrzeszonej w Modelarniach Lotniczych, życzę Panu dobrego zdrowia i wszelkiej pomyślności. Łączę też moc serdecznych ukłonów od naszych Pań i najbliższych Pańskiemu sercu przyjaciół, a w szczególnie od młodzieży i dzieci naszego Piastowskiego Grodu Środy Śląskiej.
Władysław Kopacz
Pułkownik pilot Jan Hryniewicz urodził się 22.01.1902 r. na Wileńszczyznie. W czasie II wojny światowej pilot Polskich Sił Powietrznych, dowódca Eskadry C Dywizjonu 309 w Wielkiej Brytanii. Adiutant generała Lucjana Żeligowskiego. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari, Medalem Lotniczym - trzykrotnie oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi. Honorowy Obywatel miasta Dęblin. Zmarł 26.07.1989 r. w Dęblinie (Wyższa Oficerska Szkoła Lotnicza). We wrześniu 2009 roku został uhonorowany tablicą pamiątkową na średzkim Ratuszu z wymownym podpisem - Miłość żąda ofiary!
Opracował Wojciech Kopacz
(*przypis autora opracowania)
Polecamy także wcześniejsze artykuły:
https://www.roland-gazeta.pl/historia/120-lecie-urodzin-pilota-jana-hryniewicza
Jan Hryniewicz - pierwszy z prawej, Władysław Kopacz - drugi z lewej
Budowa pomnika "Żołnierzom Polskim" - z prawej Władysław Kopacz
Odsłonięcie pomnika "Żołnierzom Polskim"
Zawody modelarskie z udziałem podopiecznych Władysława Kopacza
