120-lecie urodzin pilota Jana Hryniewicza

Jan Hryniewicz urodził się 22 stycznia 1902 r. w okolicach Wilna. Karierę wojskową rozpoczął 1 września 1924 r. w Szkole Podchorążych w Warszawie. Rok później został przyjęty do Oficerskiej Szkoły Piechoty. Przygodę z lotnictwem rozpoczął w 1925 r. w Oficerskiej Szkole Lotnictwa w Grudziądzu. Tam został mianowany na stopień sierżanta podchorążego. Dalsze kwalifikacje podnosił w Dęblinie. Pierwszą gwiazdkę oficerską otrzymał w 1928 r. w 2. pułku lotniczym. Drugą - w 5. pułku lotniczym. W listopadzie 1935 r. dosłużył się odznaki pilota I klasy. Stopień kapitana uzyskał w 1935 r.

Kiedy wybuchła II Wojna Światowa ewakuował się przez Rumunię i Francję do Wielkiej Brytanii. We Francji wpadł na pomysł ufundowania sztandaru Polskich Sił Powietrznych. Hryniewicz doprowadził do opracowania koncepcji i sporządzenia rysunków sztandaru. Projekt był wzorowany na sztandarach II Rzeczypospolitej. Rysunki przesłano w styczniu 1940 r. pocztą konspiracyjną z Lyonu przez Szwajcarię do okupowanego przez Sowietów Wilna, gdzie został potajemnie wyhaftowany. W trakcie powstawania sztandaru Jan Hryniewicz służył w 309. Dywizjonie Myśliwsko - Rozpoznawczym Ziemi Czerwińskiej i 304. Dywizjonie Bombowym Ziemi Śląskiej. Pracował też w Dowództwie Sił Powietrznych. Był adiutantem generała Lucjana Żeligowskiego.

Fot. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Major Jan Hryniewicz wrócił do nowej Polski niedługo po wojnie. Zamieszkał wówczas u siostry w Środzie Śląskiej. Pracował jako palacz w szkolnej kotłowni. Po kilku latach przeprowadził się do Dęblina. Sprowadził go tam generał Józef Kowalski, ówczesny komendant "Szkoły Orląt". W 1979 r. pozwolono mu na dożywotnie zamieszkanie na terenie szkoły. Jego mieszkanie znajdowało się w hotelu oficerskim. W czasie pobytu w Dęblinie Hryniewicz często spotykał się z lotniczą młodzieżą. Został również awansowany na stopień podpułkownika. Pilot zmarł 26 lipca 1989 r. w wieku 87 lat.

Jan Hryniewicz za służbę na rzecz Wojska Polskiego został odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz trzykrotnie medalem lotniczym. W marcu 2018 roku pośmiertnie nadano mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Dęblin.

We wrześniu 2009 roku z inicjatywy Bartłomieja Błaszkowskiego - pracownika Muzeum Miejskiego we Wrocławiu i Wojciecha Kopacza z Towarzystwa Miłośników Ziemi Średzkiej na budynku Urzędu Miejskiego w Środzie Śląskiej pojawiła się tablica upamiętniająca pilota. 

OLO