Pomniki przyrody w gminie Środa Śląska

1. Dąb szypułkowy (Quercus robur) „Bartek”

„Bartek” znajduje się w lesie w Szczepanowie, w pobliżu miejscowości Zabór w Nadleśnictwie Miękinia 129a. Ma 594 cm obwodu pierśnicowego pnia i wysokość 34 metry. Posiada on dwie tabliczki: „Pomnik Przyrody” oraz „Bank Leśny”, z którego pobrano genotyp, znajdujący się w „Banku Nasion”. Aby dotrzeć do dębu należy skręcić z szosy na leśny dukt, który rozpoczyna się 30 m za znakiem wskazującym na koniec Szczepanowa. Po 160 m za skrzyżowaniem leśnych dróg można iść na lewo, a następnie 100 m w prawo obok szkółki leśnej i ponownie w prawo ok. 50 m do okazałego dębu.

2. Cis pospolity (Taxus baccata)

Cis znajduje się na prywatnej posesji we wsi Cesarzowice, w obrębie byłego folwarku. Teren wokół drzewa jest zadbany, ale dostęp do niego jest znacznie utrudniony. Cis mierzy 170 cm w obwodzie pierśnicowym pnia, a jego wysokość to 12 m. Po jego pniu wspina się bluszcz. Drzewo ma charakterystyczny jajowaty i zwarty pokrój. Cis posiada tabliczkę „Pomnik Przyrody”.

3. Głaz narzutowy, polodowcowy „Chwalimir”

Już w 1920 roku nauczyciel Pretschker z Kulina wykopał wokół niego pierścień o szerokości 50 cm i głębokości 1,25 m. W marcu 1930 roku głaz został odsłonięty dzięki wytężonej pracy uczniów ze szkół z Kulina i Rakoszyc.

Obecnie głaz położony jest na terenie Nadleśnictwa Miękinia, Leśnictwo Chwalimierz oddział 322d, Identyfikator działki 0218014-50013, 382/322, obręb Kulina. „Chwalimir” w obwodzie ma 9 m, średnicę 2,4-2,6 m i wysokość 1 m. Głaz ustanowiono „Pomnikiem Przyrody” w 2024 roku.

4. Platan klonolistny (Platanus acerifolia) „Cesarz”

Okaz rośnie na terenie działki o nr ewidencyjnym 69/81 AM-2 w obrębie Cesarzowic. Drzewo znajduje się przy zachodniej części wsi, przy wejściu do parku. Teren jest zagospodarowany i jest możliwość dojścia do drzewa. Platan posiada tabliczkę informacyjną, na której widnieją jego wymiary z 2014 roku: obwód 833 cm i 23 m wysokości. „Cesarz” został ustanowiony „Pomnikiem Przyrody” dopiero w 2024 roku.

Na uwagę zasługują również inne okazy przyrody znajdujące się na terenie parku: wysoka topola włoska, pięć platanów posadzonych w kręgu oraz dęby.

Utracony „Pomnik Przyrody” - dąb szypułkowy

Warto wspomnieć, że na terenie Środy Śląskiej, przy ulicy Basztowej 1 znajdował się dąb szypułkowy, który niestety w grudniu 2024 roku utracił status „Pomnika Przyrody”. W najbliższym czasie planowane jest wycięcie drzewa.

Jeśli znacie Państwo inne okazy przyrody w naszej okolicy, to zachęcam do składania wniosków w naszej gminie. To nic nie kosztuje, a pomoże uchronić te okazy, aby mogły cieszyć następne pokolenia, podkreślając również ich znaczenie ekologiczne oraz historyczne.

Opracowanie i zdjęcia: Grażyna Juchno