Od 10 lat nikomu nie trzeba udowadniać i tłumaczyć, że Napoleon Bonaparte był w Środzie Śląskiej (Neumarkt). Zapewne przyczyniła się do tego tablica pamiątkowa, która przytwierdzona została do ratusza z inicjatywy właścicieli gazety Roland, na pamiątkę pobytu cesarza Francuzów i polskich szwoleżerów gwardii w naszym mieście, jak również widowisko historyczne z licznymi grupami rekonstrukcyjnymi podczas Dni Środy Śl. w 2013 r. Wyróżnić tu należy 1 Pułk Strzelców Konnych z Sobótki, bez udziału którego 200. rocznica pobytu Napoleona w Środzie Śląskiej byłaby jak danie bez korzeni i szafranu.
Bonaparte na trwałe zapadł w serca Polaków, a to za sprawą hymnu narodowego. W trzeciej zwrotce Mazurka Dąbrowskiego – śpiewamy: "Dał nam przykład Bonaparte jak zwyciężać mamy”.
Rosja, Austria i Prusy w wyniku zajęcia resztek ziem polskich (III rozbiór w 1795 r.) wymazały naszą Ojczyznę z mapy Europy. Państwo o wspaniałej 800-letniej tradycji przestało istnieć. Za sprawą Napoleona i ogromnej determinacji Polaków w 1807 r. zrodziło się Księstwo Warszawskie, nadzieja na Wielką Polskę. Powstała polska administracja, sądy, szkolnictwo i polskie wojsko. Zaszły rewolucyjne zmiany polityczne i społeczne. Konstytucja nadana przez Napoleona – zrównała wszystkich obywateli wobec prawa!
Dotychczas każdy stan miał osobny status prawny, inny szlachta, inny mieszczanie, inny chłopi. Konstytucja znosiła poddaństwo osobiste chłopów - włościan. Bonaparte tak to interpretował: „Zniosłem odwieczną w Polsce niewolę chłopów i to mych zwycięstw laur najpiękniejszy”. Ten cytat dedykuję „chłopskim potomkom”, którzy byli przeciwni upamiętnieniu Bonapartego i polskich szwoleżerów w Środzie Śląskiej.
Wspaniałą szansę na decydowanie o losach państwa uzyskali mieszczanie i chłopi, przez nadanie im prawa udziału w wyborach do izby poselskiej. Przywilej ten uzyskali też wykształceni i zasłużeni dla państwa ludzie kultury, szkolnictwa i wojskowi. Chłop lub mieszczanin mógł już głosować i wybierać swojego kandydata na posła. Była to wielka szansa na robienie kariery przez ludzi z tzw. „niższej klasy”. Napoleon stworzył podwaliny nowoczesnego państwa polskiego przez reformę prawną i sadowniczą. Za czasów Księstwa Warszawskiego powstało prawie 1000 szkół elementarnych w ciągu niespełna 7 lat.
Koalicja anty-napoleońska zastosowała blokadę kontynentalną, w wyniku której, polscy właściciele ziemscy eksportujący od stuleci pszenicę na zachód Europy, przeszli na nowoczesne formy rolnictwa opartego na hodowli i szeroko pojmowanym przetwórstwie. Tym sposobem przeszliśmy do kapitalizmu, gdzie nie urodzenie i majątek ziemski się liczyły, a zasługi i kapitał finansowy decydował o zamożności społeczeństwa. Zaczęła tworzyć się nowa grupa społeczna, ludzi wykształconych i przedsiębiorczych, którzy unowocześnili przemysł i polskie miasta. To polska narodowa inteligencja, która kultywowała tradycje patriotyczne i walczyła o odzyskanie niepodległości przez następne 100 lat.
Epoka napoleońska i sława polskiego żołnierza krzepiły serca w latach niewoli. Rewolucja francuska ustanowiła nowy wzorzec narodu i państwa, który przetrwał do dziś.
Reasumując - Polska napoleońska to:
- Wolność – Równość – Braterstwo.
- Konstytucyjne zniesienie poddaństwa.
- Tworzenie fundamentu narodu złożonego ze wszystkich warstw społecznych.
- Hierarchia społeczna oparta na pieniądzu.
- Scentralizowanie władzy w Polsce.
- Wprowadzenie Kodeksu Napoleona (fundament prawa cywilnego).
Woytek Kopacz
P.S.
Mądrym średzianom dziękuję za obronę pomnika Żołnierzom Polskim (ojciec mój Władysław Kopacz oficer Wojska Polskiego był inicjatorem powstania w Środzie Śląskiej tego obelisku). Ratować należy ze wszystkich sił „Dom Napoleona”, który jest w ruinie. W domu tym po remoncie, powinna być sala poświęcona Bonapartemu oraz polskim szwoleżerom gwardii i lansjerom Legii Nadwiślańskiej, którzy ochraniali cesarza i ratowali mu wielokrotnie życie. Wspaniałe miejsce na szlaku napoleońskim od Hiszpanii po Moskwę i wielka atrakcja turystyczna, tak potrzebna dla promocji Środy Śląskiej...
Dni Środy Śl. 2013. Od lewej: Daniel Padewski, członek grupy rekonstrukcyjnej i Woytek Kopacz
Więcej zdjęć prezentujemy w galerii poniżej.